Verslag over werkzaamheden november 2022 - februari 2023

Nieuws uit de Kerngroep.

Algemeen
De pas per 1 november 2022 in dienst getreden nieuwe landelijk coördinator heeft ons helaas per 1 februari 2023 weer verlaten. Dat was voor het functioneren van de Kerngroep een heel vervelende aderlating, temeer ook omdat de Kerngroep voordien een half jaar heeft moeten functioneren zonder enige secretariële ondersteuning. De tijdelijk coördinator heeft in de paar maanden dat zij actief was, gelukkig veel werk verzet. Zo heeft zij onder meer kans gezien om het jaarverslag 2022 in januari 2023 af te ronden en na akkoord bevinding door de Kerngroep deze ook doen publiceren. Het jaarverslag is toegezonden aan alle secretarissen ter bespreking in hun CvT. Wij roepen bij dezen alle Commissies van Toezicht op om spoedig werk te maken van het opstellen van hun eigen jaarverslag. Krachtens de wet dient dit te gebeuren uiterlijk 1 maart. Wij zien de verslagen met belangstelling tegemoet. Het is het voornemen van de Kerngroep om deze jaarverslagen te analyseren en te bezien welke rode draden te destilleren zijn, één en ander met als doel om er voor ons allen handreikingen uit te halen.

Helaas hebben wij als gevolg van het ontstaan van de vacature moeten besluiten onze Themadag niet meer in mei te laten plaatsvinden maar in het najaar en wel in de maand november. De datum die hiervoor is bepaald, is 13 november in Amersfoort. Noteert u hem alvast?

Met constructieve medewerking van de Rechtbank Midden Nederland is heel snel een werving voor een nieuwe landelijk coördinator gestart. Gelukkig heeft zich een aantal capabele kandidaten gemeld. Daarbij is de keus gevallen op Gerdie van den Berg. Zij treedt op 1 maart voor enkele uren in de week in dienst, waarna zij per 1 april volledig beschikbaar zal zijn. DJI is bereid gevonden om een urenuitbreiding te faciliteren naar 36 uur per week, zodat er meer ruimte komt een aantal zaken meer inhoudelijk te gaan ontwikkelen. Daar zijn wij blij mee. Er ligt werk genoeg op de bordjes van de CvT’s.

In de afgelopen maanden is veel tijd en energie besteed aan de formalisering van de Kerngroep. Zowel vanuit DJI als vanuit de Kerngroep is er de behoefte om dit op een goede manier vast te leggen. Dit proces vindt plaats in samenspraak met DJI en de Rechtbank Midden Nederland. Wij hopen dat dit proces in de komende maanden tot een afronding komt, waarna wij u allen zullen informeren over het resultaat.

Aan het einde van het jaar namen zowel Hendrik Vis als Jetty Gerritse afscheid van de Kerngroep. Hun zittingstermijn zat er op. Wij zijn beiden veel dank verschuldigd voor de vele bijdragen die zij in de afgelopen jaren aan de discussies in de Kerngroep hebben geleverd. Inmiddels is Hans Oud, die deel uitmaakt van de CvT van het Pieter Baancentrum toegetreden tot onze Groep.

Nu wij weldra weer beschikken over een landelijk coördinator, hopen wij in de loop van dit voorjaar de voorzitters overleggen weer te kunnen houden. Wij hopen u daar spoedig nader over te kunnen berichten.

Overleg Ketenpartners
In november heeft er weer een overleg plaats gevonden met de RSJ. Eén van de punten die besproken werden, was de achterstand in afdoeningen van zaken. De RSJ liet weten bezig te zijn met een inhaalslag. Hopelijk is eind van 2023 een werkbare werkvoorraad bereikt.

Tevens kwam aan de orde het advies van de RSJ inzake racisme en discriminatie in detentie. De RSJ pleit voor de komst van een externe vertrouwenspersoon waarmee in voorkomende gevallen in gesprek gegaan kan worden. Gebleken is dat discriminatie voor de huidige minister een belangrijk thema is. Deze heeft inmiddels ook uitvraag gedaan op dit onderwerp bij de directeuren van de inrichtingen.
De RSJ liet weten, dat deze weldra een duidelijke overzichtsuitspraak zal doen over de inzet van een behandelend maandcommissaris in de beklagcommissie. Verder had de RSJ nog enkele wensen op het punt van het geordend aanleveren van dossiers, over vermelding van aanwezigheid van partijen bij mondelinge uitspraken, het weglatend van “kennelijk” bij uitspraken van kennelijk ongegrond of kennelijk niet ontvankelijk. De RSJ vindt dat in het dictum het woord “kennelijk” overbodig is en volstaan kan worden met ongegrond of niet-ontvankelijk.

De Kerngroep heeft voorts overleg gehad met de IGJ. Punten die daarbij aan de orde geweest zijn, zijn  onder meer het rapport Palliatieve zorg in justitiële inrichtingen, een onderwerp dat de inspectie nauwlettend zal blijven volgen. Zo ook de problematiek van de toename van oudere gedetineerden, waaromtrent de RSJ een rapport heeft gepubliceerd in december. Als Kerngroep hebben wij een bijdrages aan deze rapportage geleverd. Ook de personele problematiek binnen de inrichtingen  blijkt voor de inspectie een punt van zorg te zijn. De inspectie liet tenslotte weten dat zij genoodzaakt zijn geweest de jaargesprekken te verplaatsen naar 2023.

Met het ministerie zijn behalve de overleggen over de formalisering van de Kerngroep tevens overleggen gestart omtrent het beklagrecht in detenties. Er zijn zorgen over de grote hoeveelheden beklagzaken die moeten worden behandeld, waarbij met name de RSJ met een grote achterstand geconfronteerd wordt. Zoals bekend zien wij geen toegevoegde waarde aan het heffen van griffierecht bij veelklagers. Zulks brengt een enorme administratieve lastendruk met zich mee, nog los van de vraag wanneer een klager een veelklager kan worden genoemd. Er wordt ook gekeken naar andere mogelijke maatregelen. Vanuit de Kerngroep wordt met name gepleit voor het in gesprek gaan met klagers en te proberen te bemiddelen. Daarbij lijkt de inzet van klachtenfunctionarissen op de werkvloer een goede mogelijkheid. Uit ons jaarverslag 2022 blijkt overigens dat het aantal klachten al een paar jaar stabiel is. Van een verdere toename lijkt op dit moment geen sprake.

Informatievoorziening
In de afgelopen maanden heeft de kerngroep een handreiking opgesteld voor de CvT’s inzake de informatievoorziening door de directeur richting CvT. Wat heeft een CvT nodig om zijn toezichthoudende taak naar behoren te kunnen vervullen? Iedere CvT stelt zelf de kaders hiervoor vast. De brief hieromtrent is een handreiking over onderwerpen waaraan je kunt denken.

Vergaderen op locatie
Nu coronabeperkingen  gelukkig weer enige tijd achter ons liggen, heeft de Kerngroep besloten om weer een paar keer per jaar op locatie te vergaderen. In januari was de PI Ter Apel aan de beurt. Wij hebben na onze vergadering een rondleiding door de inrichting gehad en kunnen kennis nemen van de visie en missie van het bestuur. Voor ons allen interessant om kennis te nemen van de aparte status van deze VRIS-gevangenis.

Tips & tricks maandcommissaris
De CvT Nieuwegein heeft een document opgesteld met tips voor de maandcommissaris. Het maandcommissariaat is één van de hoofdtaken van een lid van de CvT. Sinds de bemiddeling is geformaliseerd in de Veegwet, ligt er een flink zwaardere taak op de schouders van de maandcommissaris. Het lijkt ons heel handig om deze handreiking over hoe je je taak  in de inrichting kunt invullen onder alle CvT’s te verspreiden. Handig voor ervaren leden, maar zeker ook voor nieuwelingen een houvast om aan de slag te gaan.