Jurisprudentie Kiesrecht

Per 1 januari 2024 zal de jurisprudentie van de RSJ in het dossier niet meer worden geupdatet en per 1 juli 2024 zal deze volledig worden verwijderd. U kunt  de jurisprudentiedatabank van de RSJ hiervoor raadplegen.

Beklagcommissie
19 augustus 2011, KC 2011/048
Klager beklaagt zich over het feit dat hij zijn stem voor de verkiezingen van de Tweede Kamer niet heeft kunnen uitbrengen omdat zijn stempas te laat aan hem was uitgereikt. Het was voor klager niet meer mogelijk om iemand buiten de gemeente. De beklagrechter is van oordeel dat de klager hierdoor in zijn belangen is geschaad en verklaart de klacht gegrond.

8 juni 2011, KC 2011/033
Klager beklaagt zich over het feit dat hij is beperkt in zijn recht om gebruik te maken van zijn grondrecht omdat hij op 2 maart 2011 niet heeft kunnen stemmen voor de verkiezingen voor Provinciale Staten. Klager stelt dat de directie onvoldoende facilitaire voorzieningen heeft getroffen om correct en tijdig te kunnen stemmen. De directie stelt dat het niet aan de kliniek te wijten is dat klager niet heeft kunnen stemmen. Volgens de directie had klager zelf actie kunnen ondernemen door iemand anders te machtigen om namens hem te stemmen. Naar het oordeel van de beklagcommissie rust op de kliniek de plicht om er zorg voor te dragen dat klager in staat wordt gesteld om gebruik te maken van zijn stemrecht. De beklagcommissie verklaart het beklag gegrond en beveelt de kliniek aan er zorg voor te dragen dat de patiënten/bewoners in de toekomst gebruik kunnen maken van hun stemrecht.

Beroepscommissie 
RSJ 20 februari 2023 21/21894/GA.

Directeursberoep. Geen schending van zorgplicht door directeur, te weten de plicht ervoor zorg te dragen dat gedetineerden gebruik kunnen maken van hun stemrecht. Klager was op de hoogte van de verkiezingen en het stemmen per volmacht. Beroep gegrond. 

RSJ  22 december 2021. 21/21831/TA
Afwijzing verzoek van klager om in persoon in plaats van bij volmacht te stemmen op de dag van de verkiezingen van de Tweede Kamer is in strijd met de Kieswet. Klager had die dag begeleid verlof en daarmee voldoende feitelijke bewegingsvrijheid om fysiek te gaan stemmen. Niet is gebleken dat doorgaan van verlof op behandelinhoudelijke gronden onverantwoord was. Beroep hoofd instelling ongegrond.

RSJ 9 oktober 2020, 20/5758/GA
De klacht is gericht tegen het feit dat klager geen gebruik heeft kunnen maken van zijn stemrecht voor de verkiezingen van het Europees Parlement op 23 mei 2019. De beroepscommissie stelt vast dat ten aanzien van de directeur ervoor gekozen gedetineerden te informeren over het stemmen per volmacht bij de uitreiking van de stempas en door het ophangen van posters. Mede gelet op het feit dat eerder dat jaar, op 20 maart 2019, eveneens verkiezingen hebben plaatsgevonden, moet klager ermee bekend worden verondersteld dat hij voor het gebruikmaken van zijn stemrecht een volmacht dient te regelen. De verantwoordelijkheid voor het regelen van de volmacht ligt in beginsel bij klager zelf. Overigens stelt de directeur dat gedetineerden ondersteuning en hulp is geboden. De omstandigheid dat klager kennelijk een beperkt (sociaal) netwerk heeft, brengt niet mee dat het aan de directeur is te zorgdragen voor een volmacht. Het beroep zal daarom ongegrond worden verklaard.

RSJ 9 november 2017, 17/1755/GA
De klacht is gericht tegen het feit dat klager niet in de gelegenheid is gesteld zijn kiesrecht bij de Tweede Kamerverkiezingen uit te oefenen. Klager heeft tijdens zijn verlof een machtigingskaart ingevuld. Bij het formulier moest een kopie van zijn identiteitskaart gevoegd worden. Klager verzocht de medewerkers van de p.i. om een kopie te overhandigen aan zijn bezoek, maar dat gebeurde niet. Klager stelt dan ook dat de directeur onzorgvuldig heeft gehandeld. Nu klager niet duidelijk heeft gemaakt op welke wijze de directeur onzorgvuldig handelde, is het beroep ongegrond verklaard.

RSJ 23 november 2011, 11/2684/GA
Personen aan wie op de dag van de stemming rechtmatig hun vrijheid is ontnomen oefenen hun kiesrecht uit door bij volmacht te stemmen. Klagers vrijheid was op de dag van de stemming rechtmatig ontnomen. De titel van de vrijheidsontneming en het al dan niet onherroepelijke karakter ervan is irrelevant. De beroepscommissie verklaart het beklag van klager ongegrond.

RSJ 12 november 2010, 10/2093/TA
De beslissing om klager uit te sluiten van passief kiesrecht bij de verkiezingen van de bewonersraad is in strijd met de wet. De bedoeling was om klager voor twee jaar uit te sluiten zonder toetsingsmoment, maar dit is onaanvaardbaar lang. De beroepscommissie verklaart het beroep van de hoofd inrichting ongegrond en bevestigt de uitspraak van de beklagcommissie.