Verslag over werkzaamheden augustus-oktober 2022

Nieuws uit Kerngroep

In de laatste vergadering vóór de vakantie heeft de Kerngroep een terugkoppeling gedaan van de jaarlijkse overlegronde met de voorzitters van de CvT’s in den lande. De algemene indruk is dat het als nuttig wordt ervaren om met de voorzitters (digitaal) tenminste eenmaal per jaar in gesprek te gaan.  Er gebeurt veel in de detentiewereld. Het is goed om elkaar daarover te spreken. Daarbij kwam onder meer aan de orde de rol en focus van de KG, het belang van het Kenniscentrum, voor- en nadelen van het telehoren experiment van rogatoir verhoor vanuit de eigen inrichting, gevolgen van personele krapte, e.d.

Het halfjaarlijks overleg tussen de Kerngroep en IGJ (Inspectie gezondheidszorg en jeugd)heeft 16 juni plaats gevonden. Eén van de punten die opnieuw aan de orde kwam, is de hitteproblematiek in detentie. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft  in opdracht van DJI een onderzoek gedaan. De resultaten zijn ons niet bekend doch zouden wij graag willen weten.

Ondergetekende heeft meegewerkt aan een onderzoek dat wordt uitgevoerd door de RSJ, naar de vergrijzing in detentie. In de loop van oktober is publicatie van het rapport te verwachten.

Verder is van belang te vermelden dat er in deze maanden overleg gaande is tussen DJI en de Kerngroep over formalisering van de groep. Het is de bedoeling dat er eind van dit jaar een resultaat zal zijn op basis waarvan de Kerngroep haar werk op een goede manier kan voortzetten.

Het is inmiddels gelukt om een opvolger voor Lisa van Gaal als landelijk coördinator/secretaris Kerngroep te vinden. Haar naam is Tessa Kloos en zij zal op 3 november in functie treden. Na haar indiensttreding zal een nadere kennismaking met haar volgen.

Na de vakantiemaand juli heeft de Kerngroep haar werkzaamheden hervat in augustus. Gezien de grote gevolgen van de coronamaatregelen voor gedetineerden hebben wij een brief aan de voorzitter van de Tweede Kamercommissie ter voorbereiding van een parlementaire enquête inzake het corona-overheidsbeleid geschreven. De gevolgen van het Coronabeleid waren aanzienlijk voor gedetineerden en hebben geleid tot spanningen en situaties, die soms kritisch waren. De Kerngroep heeft verzocht om de PI’s, de gedetineerden en patiënten die in Nederland in detentie verblijven mee te nemen in het onderzoek.

Voorafgaande aan de septembervergadering zijn wij op bezoek geweest bij de Nationale Ombudsman in het kader van het jaarlijks overleg. In dat overleg is onder meer aan de orde gekomen de bijzondere positie van de gedetineerden in de PI Ter Apel. Deze PI is de VRIS-gevangenis, d.w.z. alle daar verblijvende gedetineerden hebben hun titel om in Nederland te mogen verblijven, verloren en dienen na beëindiging van hun detentie te worden uitgezet. Resocialisatie is gericht op uitzetting, op terugkeer naar land van herkomst. De heer Van Zutphen had daarnaast belangstelling voor het regime in het Detentiecentrum Rotterdam, in de positie van gedetineerde veteranen (advies om hen in de Militair Penitentiaire Inrichting in Stroe te plaatsen), in het toenemend aantal langgestraften, in de evaluatie van het omgaan met corona in detentie. Onderwerp van gesprek was ook het mogelijk invoeren van griffierecht bij het indienen van beklag door veelklagers. Net als de Kerngroep acht ook de Ombudsman een dergelijk instrument niet doeltreffend en ook niet uitvoerbaar. Tenslotte was naar aanleiding van recente publicaties nog onderwerp van gesprek meldingen van grensoverschrijdend gedrag van piw’ers in de vrouwengevangenissen. Bureau Integriteit van DJI en de Inspectie J&V doen momenteel onderzoek.

In onze vergadering is besloten dat de Themadag voor het komend jaar zal plaatsvinden op 22 mei, dus reserveer die dag alvast in uw agenda.

Op 23 september vond in de Eenhoorn in Amersfoort de jaarlijkse conferentie plaats van de Commissies van Toezicht Arrestantenzorg, dit jaar met als thema: Zorg voor personen met geestelijke gezondheidsproblematiek binnen arrestantenzorg. De organisatie had kans gezien zeer boeiende sprekers vanuit verschillende disciplines betrokken bij arrestantenzorg aan het woord te laten. Vertegenwoordigers van het OM Rotterdam die spraken over politiegeweld bij politieoptreden in lastige omstandigheden, over handhaven en zorg verlenen, de triage op straat:  moet een overlastgever richting de zorg of richting de cel. Een psychiater van GGZ legde uit wat de rol van GGZ is en hoe politie en zorg elkaar zouden moeten versterken: over de risico’s van verward en gevaarlijk gedrag, over omgaan met opwindingsdelier, een zeer risicovolle situatie voor zowel de verwarde als de hulpverlener. Vervolgens kwamen de politiemensen aan het woord, en een arrestantenverzorger over diens dagelijkse praktijk, en ook over de wens aan de kant van de politie tot intensieve samenwerking met GGZ en over de verbetering van kennis bij allen bij de politie die op dit vlak hun werk moeten doen. De politie is in de praktijk minstens evenzeer een handhaver als een zorgverlener. Een interessante dag waar hopelijk een gevolg aan gegeven wordt door te komen tot een intensievere samenwerking tussen de zorg en de politie.

Tenslotte is nog van belang  melding te maken van enkele personele aangelegenheden van de Kerngroep: de zittingstermijn van Jetty Gerritse is vrijwel verstreken. Het is van belang is dat er vanuit de Forzo een opvolger komt. Frank Koningsveld heeft zijn lidmaatschap om hem moverende redenen moeten beëindigen. Ook voor hem zijn wij op zoek naar een nieuw lid, en wel uit de gevangenissector.

Jozien Schrale, 14 oktober 2022